Nguyên nhân và phương pháp hỗ trợ phát triển cho trẻ chậm nói

Nguyên nhân và cách hỗ trợ phát triển cho trẻ chậm nói

Khi con bạn được 18 tháng tuổi hoặc sớm hơn, bác sĩ nhi khoa sẽ bắt đầu hỏi những từ mà trẻ đang tập nói. Đa số bác sĩ sẽ đề nghị đánh giá kỹ năng nói ở tuổi này, hoặc đợi cho đến khi hai tuổi và đánh giá lại. Nhiều bé khỏe mạnh cũng có thể mắc vào chứng trẻ chậm nói, và nó có thể xảy ra vì nhiều lý do. Trong hầu hết các trường hợp, những đứa trẻ nói muộn sẽ bình thường khi chúng lớn hơn. Tuy nhiên, nếu em bé của bạn chưa nói chuyện, có một số điều đơn giản bạn có thể làm ở nhà để khuyến khích chúng.

1. Những lý do phổ biến cho việc chậm nói ở trẻ

Chậm nói ở trẻ em có thể do nhiều yếu tố sức khỏe và môi trường. Vấn đề thính giác là một yếu tố lớn trong chậm nói. Nhiều bậc cha mẹ nhận ra con mình bị khiếm thính cho đến khi chúng không bắt đầu nói chuyện đúng tuổi. Những trường hợp khác, các vấn đề sức khỏe như nhiễm trùng tai quá mức hoặc tích tụ chất lỏng có thể gây mất thính giác tạm thời gây khó khăn nghe cho trẻ.

Trong nhiều trường hợp, trẻ chỉ đơn giản là không thích hoặc không có nhu cầu nói chuyện. Nếu chúng có thể giao tiếp tốt bằng cách sử dụng các dấu hiệu, lắc đầu hoặc bằng cách chỉ, trẻ có thể không nỗ lực thêm để nói. Hoặc khi trẻ được nuông chiều quá mức, mọi nhu cầu của trẻ được làm sẵn đầy đủ đến mức chúng không cần yêu cầu.

Trong các trường hợp khác, chậm nói có thể là dấu hiệu của chậm phát triển, hoặc cảm xúc xã hội. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải cho con bạn đi kiểm tra bác sĩ đều đặn để xác định xem có bất kỳ mảnh còn thiếu nào ở kỹ năng và não bộ không?

Dù lý do là gì, có một số thay đổi và hoạt động đơn giản mà bạn có thể làm ở nhà có lợi cho một đứa trẻ chậm nói. Thực hiện chúng từng cái một, kiên nhẫn và thuần thục. Tăng dần và xen kẽ các hoạt động ở mức khó hơn. Nếu bạn đã thử một hoạt động trong vài tuần và vẫn không thấy bất kỳ kết quả nào, hãy tiếp tục và thử một hoạt động khác. Không bao giờ gây áp lực hoặc la mắng con bạn trong trường hợp chúng không nắm bắt được bất kỳ điều nào trong số này. Luôn luôn sử dụng sự củng cố tích cực và dành nhiều lời khen ngợi khi trẻ nỗ lực để nói. Và điều quan trọng nhất đó là sự kiên nhẫn và tỉ mỉ thuần thục từ cha mẹ.

2. Chiến lược phát triển lời nói ở người nói muộn

• Đọc sách cùng nhau

Đọc cùng với con cái của bạn là tốt cho chúng cho dù chúng ở độ tuổi nào, và trình độ nào. Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi có thể chỉ thích một trang nào đó, và thậm chí có thể khăng khăng giữ cuốn sách lộn ngược! Tại thời điểm này, mục tiêu không cần phải kết thúc câu chuyện hoặc đọc tất cả các văn bản, mà thu hút sự quan tâm của trẻ và khuyến khích trẻ truyền đạt về những gì chúng cảm nhận được. Khi trẻ chỉ vào những thứ khác nhau trên các trang sách, hãy nhấn mạnh tên những thứ đó. Tìm cách buộc trẻ phải đọc nếu chúng không muốn.

• Hát và diễn kịch – trò chơi nhập vai

Bài hát giúp kích hoạt bộ nhớ và kết nối cảm xúc của con người. Bạn đã bao giờ nghe một bài hát từ thời thơ ấu rồi ngay lập tức nhớ lại thời điểm đó trong cuộc sống của bạn? Hát những bài hát như Đầu, Vai, Đầu gối và Ngón chân khi đứng lên và chỉ vào từng bộ phận cơ thể, có thể củng cố trí nhớ của trẻ về cách tạo ra những âm thanh đó.

Mở nhạc hay các video với các bài hát thiếu nhi rất hay, nhưng còn hay hơn rất nhiều lần nếu bạn thực sự có thể hát cho con nghe. Chúng sẽ đánh giá cao từng bài một và có nhiều khả năng nhớ hơn khi chúng được hát trực tiếp từ người gần gũi.

• Tường thuật (diễn tả) những gì bạn đang làm

Ngay ở thời điểm hiện tại, hãy nói với con bạn về những gì bạn đang làm. Nói Mẹ đang nấu ăn, hay Mẹ đang dọn nhà!

Điều này nên được thực hiện một cách tự nhiên, không nên bị ép buộc. Bạn không cần nói chuyện cả ngày về những gì bạn đang làm, và bạn không cần phải đưa con bạn ra khỏi thứ gì đó mà chúng đang tập trung chơi để chúng chú ý đến bạn. Chiến lược này chỉ là để cho trẻ tiếp xúc nhiều hơn với các từ biểu đạt của mọi đối tượng và hoạt động xung quanh chúng. Nếu trẻ đã tập trung vào một món đồ chơi khác, hãy để chúng tiếp tục chơi với nó và chỉ nói về thứ trẻ đang làm.

• Chọn một từ để nói trong ngày

Bạn hãy chọn một từ sẽ đưa ra một vấn đề để lặp lại thường xuyên trong suốt cả ngày (tất nhiên là theo ngữ cảnh). Những từ ngắn gọn, dễ hiểu hoặc tên của những người trong gia đình là tốt nhất. Khi bạn đang nói từ đó, hãy lặp lại từ nhiều lần và đảm bảo rằng bạn đang giao tiếp bằng mắt với con bạn khi bạn đang nói.

Củng cố từ trọng tâm bằng cách nhẹ nhàng khuyến khích trẻ nói về nó. Ví dụ, khi chơi với một quả bóng, nếu con bạn đang ra hiệu rằng chúng muốn lấy lại quả bóng, hãy giả vờ như thể bạn không biết chúng muốn gì. Đôi khi điều này sẽ nhắc trẻ nói.

Tập trung vào việc lặp lại những từ đơn giản có thể là một khởi đầu tốt để khuyến khích nói.

3. Các hoạt động bạn có thể làm cùng trẻ tại nhà

• Giải quyết các câu đố cùng nhau

Câu đố khuyến khích chúng ta giải quyết vấn đề. Khi trẻ làm việc với các câu đố hoặc chơi các trò chơi chiến lược sẽ cải thiện khả năng của chúng trong các lĩnh vực khác nhau. Câu đố khiến bộ não của chúng hoạt động theo những cách khác nhau.

Khi giải quyết câu đố, hãy tương tác nói chuyện và hãy đặt tên cho từng chữ cái hoặc đối tượng khi bạn thực hiện câu đố.

Câu đố là một cách tuyệt vời để khuyến khích tư duy logic, đánh giá và giao tiếp bằng lời nói nhanh chóng.

• Bắt chước âm thanh động vật

Âm thanh trong môi trường xung quanh thường là cửa ngõ vào lời nói dễ dàng nhất.

Nếu con bạn đang dành một chút thời gian để bắt đầu nói chuyện. Hãy thử tập trung đầu tiên vào một số tiếng động môi trường xung quanh. Bạn có thể đọc những cuốn sách có rất nhiều động vật trong đó. Nếu bạn có thú cưng, hãy bắt chước những tiếng động mà chúng tạo ra và khuyến khích con bạn bắt chước chúng. Nếu bạn có thể, hãy ghé thăm một sở thú hoặc một nơi khác, nơi bạn có thể nhìn thấy nhiều động vật hơn và nghe thấy âm thanh của chúng.

Bắt chước âm thanh động vật có thể giúp trẻ chậm nói.

• Cho trẻ chơi với trẻ khác đã đang nói nhiều hơn

Đôi khi, những đứa trẻ học tốt hơn từ những đứa trẻ khác. Đây là lý do tại sao rất nhiều trẻ em bắt đầu nói nhiều hơn một khi chúng đến trường hoặc nhà trẻ. Cho trẻ chơi với các gia đình có con cùng tuổi. Nếu bạn có con lớn hơn, hãy yêu cầu chúng chơi với trẻ nhỏ hơn.

• Đưa ra lựa chọn và tránh những câu hỏi khó

Rất nhiều trẻ chậm phát âm trở nên thực sự giỏi trong việc lắc đầu. Một bác sĩ trị liệu bằng lời nói có thể đề nghị đưa ra hai, ba lựa chọn thay vì câu hỏi đóng. Ví dụ, khi bạn hỏi “con muốn chơi với chó bông hay gấu bông” , ít nhất cô ấy sẽ tạo ra phụ âm và nguyên âm đầu tiên của sự lựa chọn mà trẻ muốn

Cuối cùng, hầu hết trẻ em sẽ học cách nói chuyện và sẽ bắt kịp các bạn cùng trang lứa. Nếu đến 18 tháng tuổi, con bạn không nói gì, thì nên đánh giá kỹ năng từ bác sĩ. Tuy nhiên, một số trẻ sẽ bắt đầu nói chuyện tốt khi chúng hai tuổi trở lên. Tuy nhiên, dù trẻ có chậm nói hay nói chuyện bình thường. Thì các hỗ trợ trên cũng đều giúp trẻ phát triển hơn mỗi ngày.

Chúc các bạn có những thời gian chơi vui vẻ cùng bé!

Nguồn: St